มีบ่อยครั้งครับที่เราพบคนข้ามถนนใต้สะพานลอย

จนพฤติกรรมการขับรถของผมเปลี่ยนไป มองเห็นสะพานลอยคนข้าม

จะคิดไว้ล่วงหน้า ว่ามีคนข้ามใต้สะพานแน่ๆ แล้วก็มีจริงๆ

ขอไม่พูดถึงเรื่องวินัยของคนแล้วกันนะครับ

ประเด็นคือ สะพานลอยคน(ไม่ค่อย)ข้าม นั้นไม่ดีตรงไหน ทำไมคนไม่เดินขึ้น

สะพานลอยในอุดมคติน่าจะเป็นอย่างไรดีครับ

ต้องมองว่า สะพานลอยมีไปทำไม  เอาไว้แก้ปัญหาอะไร

คำตอบน่าจะเป็น  เอาไว้ให้คนเดินข้าม เพื่อแก้ปัญหาคนเดินตัดหน้ารถ  กีดขวางทางจราจร

สะพานลอยในอุดมคติ ก็คือ  ไม่มีสะพานลอย   ก็สามารถแก้ปัญหาคนเดินตัดหน้ารถ  กีดขวางทางจราจร  ได้

ยังนึกไม่ออกเหมือนกัน  

แต่ขอกลับมาที่ ปัญหา ทำไมคนข้ามถนนใต้สะพานลอย  ไม่ข้ามบนสะพานลอย

คำตอบน่าจะเป็น การข้ามบนสะพานลอยสิ้นเปลืองพลังงานของคนเดินข้าม  ไม่สอดคล้องกับหลักการข้อที่ 12. ใช้พลังงานศักย์เท่ากัน (Equipotentiality)   ดังนั้นการสร้างสะพานลอยคนเดินข้ามจึงไม่เหมาะกับการแก้ปัญหาคนเดินตัดหน้ารถ  กีดขวางทางจราจร

ปัญหานี้เป็นปัญหาความขัดแย้งเชิงกายภาพที่  ต้องการให้คนเดินข้ามถนน  และ  ไม่ต้องการให้คนเดินข้ามถนน   การแก้ปัญหาในลักษณะเช่นนี้  จะใช้หลักการของการแบ่งแยกดังตัวอย่างในรูปข้างล่าง   แต่การแก้ปัญหาโดยใช้หลักการของการแบ่งแยกในเชิงสถานที่โดยสร้างสะพานลอยนั้น   อาจไม่เหมาะสำหรับคนเหมือนสะพานต่างระดับที่ให้รถวิ่งข้าม    เพราะคนมีพลังงานจำกัด  โดยเฉพาะเด็ก สตรี และ คนชรา  กำลังไม่แรงเหมือนรถยนต์     อาจจะต้องสร้างบันไดเลื่อนให้ด้วย   หรือไม่ก็ต้องใช้หลักการของการแบ่งแยกในเชิงเวลา   คือติดสัญญานไฟจราจรให้เดินข้ามถนนในระนาบเดียวกันกับถนนเป็นการประหยัดพลังงานตามหลักการข้อที่ 12. ใช้พลังงานศักย์เท่ากัน (Equipotentiality)   แต่ก็จะมีปัญหาว่า เกิดปัจจัยที่เป็นลบหรือฟังก์ชันที่ทำให้เกิดผลเสีย(Harmful Function) คือ ต้องเสียเวลารอคอยเพิ่มขึ้นทั้งคนและรถ  แม้ว่าจะไม่ต้องใช้สะพานลอยแล้ว   แต่ก็ยังไม่ใช่ระบบในอุดมคติ

ใครคิดสะพานลอยในอุดมคติออก  ช่วยบอกด้วย

อ่านของอาจารย์ก็นึกขึ้นได้ แต่ไม่ใช่คำตอบนะครับ

ที่แถวๆสามย่าน มีอุโมงค์เดินลอดใต้ถนน

แต่ .... สามารถเห็น หนุ่มสาวเดินข้ามถนน อยู่บนอุโมงค์

เหมือนๆกับใต้สะพานลอย ไม่รู้ในเมืองไทยที่ไหนมีอุโมงค์อีกบ้าง

ตอนเด็กๆแถวถนนบางนาตราดไม่ค่อยมีสะพานลอย กว่าจะข้ามถนนได้ก็แสนนาน  เคยอยากได้สะพานลอยที่มีล้อเลื่อน (เลื่อนตามแนวยาวของถนน) เป็นจินตนาการเด็กๆนะครับ

อีกอันนึงคือ รถข้ามถนน แถวบางนาตราด จะเห็นได้ชัด คือมีเกือกม้ารับกันอยู่เป็นคู่ๆ อนาคตน่าจะใช้รถไฟฟ้าขนาดเล็กเท่ารถตู้วิ่งวน (40 Principle: ทำให้เป็นทรงกลม ) โดยมีจุดประสงค์เพื่อ "พาคนข้ามถนน" เอางบสร้างสะพานลอยไปซื้อรถ น่าจะใช้ได้หลายคันอยู่ แล้วก็ห้ามข้ามถนนเด็ดขาดไปเลย

ไอเดียนี้ คงไม่สามารถนำไปใช้กับ ถนนขนาดย่อมลงมาอย่าง อ่อนนุช

เพราะ Resource ไม่เหมือนกัน คือ ไม่มีเกือกม้า

ทั้งหมดนี้คิดได้เมื่อสักครู่นี้ ต่อยอดมาจาก Seperation Principle ครับ

 มั่วๆนะครับ

สมมติลืมเรื่องสะพานลอยซะก่อน
ถ้ามองในแง่ technical contradiction ก็คือเราต้องการให้รถวิ่งได้เร็วโดยที่ไม่ต้องเบรคให้คนข้าม (speed) และคนก็มีความปลอดภัย (safety)

หลักการ 18  : new dimension  คงใช้ stacking หรือ new plane
ที่พบเห็นก็มี 2 แบบ คือสะพานลอยคนข้าม กับอุโมงค์ใต้ดินคนลอด (ที่จุฬา)
ปํญหาของสะพานลอย คงเป็นแบบที่ทุก ping pong ว่า เพราะคนไม่อยากเดินขึ้น  และถ้าจะติดบันไดเลื่อนก็แพง และเปลืองพลังงาน  อีกอย่างเห็นซ่อมบ่อยเหลือเกิน และก็ต้องสร้างให้สูงๆเข้าไว้เผื่อรถยักษ์
ส่วนอุโมงค์ใต้ดิน คงเจอน้ำท่วม แถมต้องมีระบบรักษาความปลอดภัยอีก และคงมีข้อเสียอะไรมากๆแน่ๆ ไม่งั้นน่าจะมีมากกว่านี้

งั้นขอเสนออีกรูปแบบ คือทำสะพานรถข้ามแทน ให้มีช่องคนเดินแบบอุโมงค์กว้างแค่ 2 คนสวนกันได้ สูงแค่ 2.5 เมตร ทางคนเดินให้อยู่ที่ระดับถนนเดิม ไม่ต้องกลัวน้ำท่วมหรือโจรเพราะไม่ลับตามากนัก  สะพานก็ไม่ต้องสูงหรือยาวนัก   แต่ไม่รู้ว่าต้นทุนการสร้าง+maintenace+ค่าไฟ จะแพงกว่าสะพานลอยหรืออุโมงค์ใต้ดินหรือเปล่า
แต่คิดว่าน่าจะถูกกว่าการทำอุโมงค์ให้รถลอดแน่ๆ

ใช้หลักการ 17 (new dimension)  - move along / outside the line
19 (periodic action) - replace continuous to periodic
1 (segmentation)
มารวมกัน

เคยข้ามถนนหลายๆเลนไหม ? 
มันข้ามยากนะ กว่าจะหาจังหวะให้ว่างทุกเลนก็ยาก ข้ามไปแวะยืนระหว่างเลนก็อันตราย  จะวิ่งไปก็เสี่ยง
ก็เลยคิดทำเป็นเกาะกลางย่อยๆ ให้คนค่อยๆกระดื๊บไปแล้วกัน
ดู idea ตามรูป

(ต่อ)

ถ้าจะพูดตามจริง ไม่ว่าการใช้ทางม้าลายให้รถหยุด หรือ สะพานคนข้ามล้วนแต่สุดโต่งเกินไป ไม่ได้คำนึงถึง parameter อื่นเลย คือ energy loss

ทางม้าลาย - รถต้องหยุด ลองคิดดูว่าพลังงานที่ loss จะขนาดไหน (1/2 mv^2)
สะพานลอยคนข้าม - รถก็เอาเปรียบเกินไป อยากวิ่งสบายโดยไม่เห็นใจความลำบากของคนเลย

เพราะความสุดโต่งเกินไป ทำให้ต่างฝ่ายต่างไม่ยอมกัน จึงกลายเป็นทีใครทีมัน มีสะพานฉันก็ไม่ข้าม ชะลอก็ไม่ยอม หลบได้หลบไป แน่จริงอย่าข้ามนะ วัดใจกันจนวินาทีสุดท้าย

ถ้าเรายอม maintain existing system คือใช้สะพานลอยแหละ แต่ขอ trade-off นิดหน่อย (ดีกว่าหวัง ideal final result แต่คิดไม่ออก) คือรถอาจต้องช้าลงนิดนึง (แต่ก็ดีกว่าต้องหยุดเลยกรณีทางม้าลาย) และทำให้คนสบายขึ้น คือไม่ต้องเดินขึ้นสะพานเอง 

หลักการคือขโมยพลังงานจากรถยนต์นิดหน่อยมาเป็นพลังงานช่วยยกคนขึ้นสะพานลอย

ผมได้ไอเดียนี้มาระหว่างช่วงนั่งหาวรอรถติดบนรถเมล์เมื่อนานมาแล้ว
เห็นว่าทำไมเราไม่เอาพวก energy loss ที่เกิดจากการเบรคในช่วงที่รถต้องเบรคแน่ๆมาใช้ประโยชน์ (ข้อ 25 self service)  เช่นช่วงลงสะพาน หรือเจอไฟแดง แทนที่จะให้มันสูญเปล่าไปทั้งหมดกับผ้าเบรค ยาง พื้นถนน ฯลฯ

วิธีการก็คือทำสายพานบนพื้นถนน ที่บริเวณที่เราคาดว่ารถน่าจะต้องเริ่มเหยียบเบรค เช่น ก่อนไฟแดง 100 เมตร หรือช่วงลงสะพาน
เวลารถเจอ load ของสายพานก็จะช่วยชะลอความเร็ว (โดยไม่ต้องหรือแค่เหยียบเบรคนิดหน่อย) แล้วจะถ่ายพลังงานมาหมุนสายพานแทน  คราวนี้ก็แล้วแต่ว่าจะนำพลังงานนี้ไปทำหรือ store ยังไง เช่นใช้จ่ายไฟให้ไฟจราจร หรือป้ายบอกทาง
เราอาจจะ lock สายพานไม่ให้หมุน หรือปลด load กรณีที่เป็นไฟเขียว เพื่อไม่ให้ไปชะลอรถในเวลาที่ไม่จำเป็น

คราวนี้กลับมาที่สะพานลอย
สมมติว่ารถยนต์ทุกคันต้องชะลอความเร็วจาก 50 km/hr เหลือ 40 km/hr (แค่นี้คงไม่ว่ากันนะ) เมื่อผ่านบริเวณสายพานแถวใต้สะพานลอย  ลองคำนวณดู (ให้ efficiency ห่วยๆด้วย) ว่าพลังงานที่รถชะลอนี้ของรถทุกคันรวมๆกัน จะยกคนตัวหนัก 80 kg ให้ขึ้นสะพานลอยได้กี่คน 

หมายเหตุ : ปัญหาข้อนี้ จขกท ถามมาเล่นๆ ผมก็ตอบมั่วๆ ไม่ได้ศึกษาค้นคว้าไอเดียเก่านี้ต่อให้รอบคอบ วิธีขโมยพลังงานแบบนี้อาจไม่ work ในทางปฎิบัติก็ได้  ท่านอื่นอาจมีวิธีการขโมยพลังงานจากรถที่เข้าท่ากว่านี้ หรืออาจมีวิธีอื่นที่ประหยัดพลังงานกว่าการใช้บันไดเลื่อนก็ช่วยกันเสนอเข้ามาได้ครับ แต่ยังไงก็ไม่มีคนเอาไปทำจริงหรอก

คุณ Tanasak ครับ ตามที่คุยกันไว้สัปดาห์ก่อนว่าจะเอาปัญหาจริงๆที่เจอในโรงงานและยังแก้ไม่ได้มาถาม ไอ้เรื่อง plating อะไรเนี่ย    post มาเถอะครับ เล่าให้ละเอียดเลย จะได้ช่วยๆกันคิด เผื่อฟลุค

ชอบไอเดียซอยเกาะกลางถนนเป็นเกาะย่อยๆให้คนเดินข้ามทีละเลนโดยใช้หลักการข้อที่ 1. การแบ่งออกเป็นส่วนๆ (ทำเป็นส่วนย่อย)   แต่ไม่แน่ใจว่า  รถจะวิ่งขึ้นมาบนเกาะหรือเปล่า  เพราะสังเกตุเห็นรถที่ซิ่งคร่อมเลน  แซงซ้ายแซงขวามันเยอะ  อาจจะต้องหาทางแก้ปัญหาที่ตามมา(Secondary Problem)  เช่น สร้างตอคอนกรีตใหญ่ๆกันไว้ แบบที่เขาสร้างไว้ที่หน้าตู้เก็บตังที่ด่านเก็บค่าทางด่วน  เพราะเคยมีพนักงานเก็บตังตายไปแล้วพร้อมกับตู้ที่พังพินาศยับเยิน    อาจดัดนิสัยรถซิ่งได้บ้าง

กระทู้เดียวกันนี้ที่พันทิป  มีคนแสดงความเห็นไว้มากมาย  แต่มีที่น่าสนใจคือ ใช้วิธีวาร์ปข้ามถนน  ซึ่งเป็นเทคโนโลยีแห่งอนาคตที่น่าจะเป็นไปได้  เมื่อเวลานั้นมาถึง    เวลาซึ่งคนเราสามารถเดินทางไปไหนมาไหนด้วยความเร็วแสงโดยการสลายร่างตัวเองจากสสารสู่พลังงาน   แล้วไปรวมร่างใหม่ ณ อีกจุดหนึ่งของจักรวาล  เพื่อชื่นชมกับความงามของกาแล็กซี่  เรื่องข้ามถนน  จึงกลายเป็นเรื่องกล้วยๆไป   ฤาถึงตอนนั้น  อาจไม่มีถนนให้ข้ามก็ได้

บังเอิญไปเห็นตำรวจตั้งด่านตรวจในถนนหลายเลนด้วยการตั้งกรวยตามแนวเส้นแบ่งเลนบีบให้รถต้องวิ่งช้าลงอยู่ในเลนเหมือนด่านเก็บค่าทางด่วน     แต่วิธีนี้ก็อันตรายสำหรับตำรวจเช่นกัน    เกิดคนร้ายจะซิ่งรถแหกด่าน   ทั้งกรวยทั้งตำรวจคงแบนแน่

ก็เลยได้ไอเดียว่าน่าจะทำเป็นด่านตรวจถาวรไปเลยโดยทำรวมกับการซอยเกาะข้ามถนนให้เป็นหลายๆเกาะตามไอเดียของคุณวิสันข้างบน  เป็นการใช้หลักการข้อ 5. การรวมเข้าด้วยกัน(Consolidation)คล้ายๆกับจุดตรวจของตำรวจทางหลวงในต่างจังหวัด

ในยามที่ไม่ได้ตรวจจริง   เพื่อความปลอดภัยก็เปิดไฟแว๊ปๆไว้หน่อย    แล้วหาหุ่นเท่าของจริงรูปตำรวจไปยืนโบกไว้แบบเขียนเสือให้วัวกลัว   คงทำให้นักซิ่งใจฝ่อได้เหมือนกัน  เข้ากับหลักการข้อ 26. การลอกแบบ (Copying)

และเพื่อป้องกันคนเมาขับรถชนตอคอนกรีตที่กั้นไว้หน้าเกาะตายโดยเจตนา(ล้างแค้น)แบบด่านเก็บเงินค่าทางด่วน     ก็อาจใช้ Resources ที่เป็นยางรถยนต์ใช้แล้วซึ่งมีอยู่อย่างเหลือเฟือเอามาซ้อนกันหลายๆเส้นทำเป็นกันชนไว้ไม่ให้รถหรือคนขับต้องเสียหายถึงตายได้  เข้ากับหลักการข้อ 11. การป้องกันล่วงหน้า (Cushion in advance)

เป็นบันไดเลื่อน จะพอเป็นไปได้มั้ยครับ กำคำตอบแบบ triz

แบบว่าผ่านมาเลยอยากร่วมวงด้วยครับ

การข้ามบนสะพานลอยมันไม่ยากหรอกครับแต่คนไม่ชอบสงสัยมันร้อนป่าว

เอางี้ สะพานลอยมีหลังคา กันทั้งฝนทั้งแดด น่าจะ ชวนให้อยากขึ้นสะพานลอยมากขึ้น^  ^

แต่ถ้าล่อใจแล้ว ยังไม่ขึ้นอีก มีวิธีการบังคับให้ทำตามเงื่อนไข

ต้นเข็มต้นเล็กๆนี่แหละครับน่ารักและก็สวยงาม ปลูกต้นเข็มจนคนเห็นแล้วเกรงใจที่จะข้ามหัวต้นเข็มน่าจะแจ่ม (คงไม่มีมนุษย์ใจร้ายเตะต้นเข็มจนตายเพื่อจะข้ามถนนโดยหลีกเลี่ยงการใช้สะพานลอย)^  ^

แต่ถ้าเป็นแม่ผมนะ แค่เห็นสะพานลอยก็ร้อง อูยยยยยยยยยแล้ว

แม่อายุ60นิสๆ บ่นว่าไม่ชอบข้ามสะพานลอย มันเหนื่อยนะลูก บวกกับความแข็งแรงของขาผุ้หญิงตัวเล็กๆ

แถวๆรัวสิตสะพานลอยไม่ได้เป็นขั้นๆนิคับ  เป็นทางเดินค่อยๆชัน

แม่ผมคงชอบเพราะบันไดมันชันเร็วไปให้มันค่อยๆชันน่าจะแจ่ม

ไม่รุ้งบการสร้างสะพานแบบที่ "ค่อยๆชันเป็นทางยาวแบบแถวรังสิตและมีหลังคากันฝน"

ใช้งบในการสร้าแพงมากไหม ถ้ามันต่างจากราคาสะพานลอยปกติไม่ถึง50% ผมคิดว่าทำแล้วคุ้มถ้าเพื่อให้ง่ายกับการข้ามถนนและสนุกด้วย(สนุกเวลาวิ่งลงไม่ต้องกลัวก้าวข้ามผิดขั้นบันไดด้วย)

จุดที่มีสะพานลอย แสดงว่า มีคนข้าม บ่อย และ เยอะที่สุด

เอาสะพานลอยคนข้าม ออก  ทำเป็นสพาน ให้ รถวิ่ง ข้ามหัวคนเดินข้ามถนน แทน